به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کانون سبحان، در دل شهری که روزگاری با رودها و دشت‌های سرسبزش شناخته می‌شد، امروز بوی تند فاضلاب خام در هوا پیچیده است. کوهدشت، با پیشینه‌ای غنی و جمعیتی روبه‌رشد، در میانه بحرانی زیست‌محیطی و بهداشتی گرفتار شده که آرام اما پیوسته، ریشه در خاک و زندگی مردم دوانده است.
هر روز تأخیر در بهره‌برداری از تصفیه‌خانه فاضلاب این شهرستان، به منزله گسترش دایره آلودگی و تهدید سلامت هزاران شهروند است؛ تهدیدی که دیگر در حد هشدار نیست، بلکه به واقعیتی ملموس در کوچه‌ها و مزارع تبدیل شده است. فاضلاب خام، بی‌هیچ تصفیه‌ای، در مسیرهای طبیعی رها می‌شود و زمین و آب را در معرض آلودگی مداوم قرار می‌دهد؛ آبی که روزی مایه حیات بود، اکنون می‌تواند ناقل بیماری باشد.
این پروژه که در ابتدا برای پوشش جمعیتی بیش از ۸۰ هزار نفر طراحی شد، امروز با اصلاحات جدید خود، توان پاسخگویی به نیاز دو دهه آینده را دارد. اما درحالی‌که تجهیزات آماده‌اند و زیرساخت‌ها به مرحله پایانی رسیده، کمبود اعتبارات، دیوار بلندی میان شهر و سلامت آن کشیده است.
واقعیت بحران از نگاه مسئولان و فعالان محیط‌زیست
این گزارش با تشریح اظهارات مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان و هشدارهای فعالان محیط‌زیست، عمق بحران را روشن می‌کند.
نورالدین نوری‌یزدان، مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی سفیرافلاک، با اشاره به وضعیت زیرساخت‌های تصفیه‌خانه اظهار داشت: عملیات ساختمانی پروژه به پایان رسیده و تجهیزات اصلی آماده بهره‌برداری هستند، اما تکمیل نهایی و راه‌اندازی کامل تصفیه‌خانه وابسته به جریان اعتبارات ملی است.
وی افزود: هرگونه تأخیر در تأمین بودجه، به معنای تعویق خدمت‌رسانی به مردم و ادامه رهاسازی فاضلاب خام در محیط است. اجزای ساخته‌شده فعلی نیاز به تعمیر ندارند، اما بدون تخصیص به‌موقع اعتبارات، این پروژه نمی‌تواند به وظیفه حیاتی خود عمل کند.
مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان همچنین به مدیریت پساب‌های خاص شهری اشاره کرد و گفت: برخی پساب‌های بیمارستان‌ها، صنایع و رستوران‌ها باید پیش‌تصفیه شوند تا بتوانند از شبکه فاضلاب شهری استفاده کنند. این نشان می‌دهد حتی پس از راه‌اندازی تصفیه‌خانه، کنترل و مدیریت پساب‌های صنعتی و درمانی نیازمند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مستقل است.
وی در پاسخ به نگرانی‌های عمومی درباره آلودگی آب شرب عنوان کرد: شرکت آب‌وفاضلاب لرستان با هماهنگی شرکت مهندسی آب‌وفاضلاب کشور، ملزم به استفاده از فناوری‌های نوین در تأمین آب شرب بهداشتی و جمع‌آوری و تصفیه استاندارد فاضلاب است. پایش کیفیت آب شرب شبانه‌روزی و آزمایش مستمر فاضلاب انجام می‌شود. تاکنون گزارشی از آلودگی منابع آب شرب مشاهده نشده است، اما این خطر کاملاً برطرف نشده و کنترل‌ها همچنان ادامه دارد.
چشم‌انداز اقتصادی و زیست‌محیطی پروژه
یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای احتمالی این پروژه، اقتصاد چرخشی در حوزه آب است. در صورت تکمیل تصفیه‌خانه، می‌توان از پساب برای ایجاد صنایع جدید مانند فولاد و پتروشیمی، آبیاری فضای سبز و حتی کشاورزی بهره برد. این امر در شرایط کم‌آبی، منبعی استراتژیک برای توسعه صنعتی و حفظ امنیت غذایی منطقه به شمار می‌آید.
درحالی‌که مدیران دولتی بر تکمیل سازه و کنترل‌های فعلی تأکید دارند، فعالان محیط‌زیست کوهدشت زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند. دیدگاه‌های آنان، خطرات ناشی از تأخیر را از حالت «تهدید بالقوه» به «بحران بالفعل» ارتقا می‌دهد.
تهدید مستقیم سلامت مردم
شمس قلندری، فعال محیط‌زیست در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی سفیرافلاک، در خصوص تهدیدات زیست‌محیطی ناشی از تأخیر در راه‌اندازی تصفیه‌خانه، اظهار داشت: خروجی فاضلاب شهری کوهدشت در نزدیک‌ترین نقطه به ساکنان شهرک امام و امتداد روستاهای بعدی رها می‌شود که باعث مشکلات بهداشتی و شیوع بیماری‌های گوارشی و بعضاً ناشناخته در میان اهالی شده است.
آلودگی خاک و خطر برای کشاورزی
وی با اشاره به بحران خشکسالی، افزود: برخی کشاورزان با استفاده از موتورهای برق از این پساب برای آبیاری محصولات خود بهره می‌برند که این مسئله باعث آلودگی خاک و ورود نیترات بالا به محصولات مصرفی می‌شود.
تأثیر بر سلامت تنفسی
فعال محیط‌زیست با تأکید بر اینکه تهدیدات ناشی از فاضلاب خام تنها به آب‌وخاک محدود نمی‌شود، گفت: بادهای شدید باعث می‌شود خاک‌آلوده به عوامل بیماری‌زا وارد شهر شود و بیماری‌های تنفسی غیرقابل‌جبران برای کودکان و سالمندان ایجاد کند.
قلندری به معضل نظارتی نیز اشاره کرد و گفت: فاضلاب دقیقاً در مسیر رودخانه رها شده و هیچ‌گونه نظارت مستمر و کارآمدی بر فرایند رهاسازی و تبعات آن وجود ندارد. انگار این رودخانه به طور رسمی به کانال دفع فاضلاب شهری تبدیل شده است.
وی بیان کرد: هر روز تأخیر در بهره‌برداری از تصفیه‌خانه فاضلاب شهری، باعث آلودگی شدیدتر محیط‌زیست، افزایش بیماری‌های گوارشی و بروز سرطان‌های داخلی و گوارشی در درازمدت می‌شود. سلامت مردم نباید فدای بوروکراسی تأمین اعتبار شود.
صدای مردم
یکی از ساکنان قدیمی شهرک امام گفت: از صبح تا شب، بوی تعفن فاضلاب در محله ما موج می‌زند و تحمل آن غیرممکن است. حتی در گرمای تابستان مجبور شدیم درهای خانه‌هایمان ببندیم. انگار ما در حاشیه شهر هستیم تا در قلب آن.
وی ادامه داد: در چند سال اخیر، آمار اسهال‌های طولانی‌مدت، تب‌های مکرر و مشکلات پوستی در بین بچه‌هایمان به‌شدت افزایش‌یافته است. دکترها می‌گویند منشأ از آب یا خاک است و ما می‌دانیم که فاضلاب رها شده عامل اصلی است. شب‌ها خواب راحت نداریم، چون نگران ورود آلودگی به خانه‌هایمان هستیم.
ضرورت تکمیل سریع پروژه
تأخیر در بهره‌برداری از تصفیه‌خانه فاضلاب کوهدشت، یک معضل ساده عمرانی نیست، بلکه بحران سلامت عمومی است که بر زندگی ساکنان شهرک امام و کشاورزان منطقه تأثیر می‌گذارد. توسعه اقتصادی مبتنی بر پساب تنها زمانی ارزشمند است که زیرساخت اولیه، یعنی تصفیه استاندارد، سریعاً محقق شود تا چرخه آلودگی آب، خاک و سلامت مردم شکسته شود.
انتهای خبر/
