• امروز : افزونه جلالی را نصب کنید.
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

حجت الاسلام احمد مبلغی: علم فقه نیز می تواند جامعه شناسی فقه داشته باشد.

  • کد خبر : 7501
  • ۲۳ فروردین ۱۳۹۴ - ۱:۰۴
حجت الاسلام احمد مبلغی: علم فقه نیز می تواند جامعه شناسی فقه داشته باشد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با تأکید بر مطالعات جامعه شناسی نسبت به فقه گفت: در این زمینه باید دید که آیا خروجیهای فقه در ساحتهای زندگی در جهت تامین مصالحی است که اسلام به آنها نظر دارد یا خیر.

2015-04-11_132552به گزارش “کانون سبحان”، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در سومین نشست تخصصی از کنفرانس بین المللی توسعه علوم فقهی در مسقط پایتخت عمان در جریان ارائه مقاله خود با موضوع «مصلحت؛ علت یا مقصد از دیدگاه مذاهب اسلامی» گفت: اگر ذهنیتهای کسی که دست به استنباط می زند ذهنیتی بی توجه به مصالح باشد، فهم او ناخودآگاه در چارچوبی به جریان می افتد که نصوص را بدور از نگاه های تأمین کننده مصالح در جامعه شکل می بخشد.

وی افزود: مصلحت را از سه زاویه مدار بودن برای حکم، معیار بودن برای سنجش فتوا و چارچوب بودن برای فهم استنباطی می توان مورد بررسی قرار داد. در زمینه “مصلحت به عنوان مدار حکم اصولیون از مذاهب مختلف در قبال این سؤال که آیا مصلحت، علت حکم است یا حکمت حکم؟ یا هر دو؟ و در صورتی که علت است آیا علت غایی است یا علت موجبه؟ دیدگاه های مختلفی ارائه کرده اند. در این زمینه پنج نظریه شامل نظریه علامت، نظریه علیت ایجابی، نظریه علیت غایی و نظریه علة العلة و نظریه باعث شکل گرفته است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در خصوص مصلحت به عنوان معيار سنجش فتوا اظهارداشت: همان گونه که علم حقوق دارای جامعه شناسی حقوق است که به وضعیت تعاملی قوانین با پدیده های اجتماعی و فرهنگی در ساحتهای زندگی و واقعی اجتماعی می پردازد و نتایج چنین تعاملی خواه مثبت یا منفی، و خواه ضعیف و یا قوی را رصد می کند، علم فقه نیز می تواند جامعه شناسی فقه داشته باشد.

حجت الاسلام مبلغی تصریح کرد: به صورت طبیعی، جامعه شناسی فقه، مطالعات اصلی خود را پس از استقرار فتوا در جامعه شروع می کند؛ به این معنا که تعامل و نسبت فتوا با وضعیت های اجتماعی و پدیده های جامعه را رصد می کند، از این حیث که آیا در آنها تأثیر می گذارد و یا از آنها تاثیر می پذیرید؟ و از این حیث که در فضای اجتماعی به صورت نیرومندی ظاهر می گردد و یا در وضعیت ضعیف و یا حتی منزوی قرار می گیرد. وی ادامه داد: طبیعتاً چنین نتایجی برای فقیه، موجبات آگاهی و دقت در استنباط را فراهم می آورد.

وی گفت: نتایج چنین مطالعه جامعه شناختی نسبت به وضعیت فتوا در اختیار فقیه قرار می گیرد تا در مطالعات بعدی خود و یا در تجدید نظر نسبت به فتوای صادره بر پایه این معلومات و البته در چارچوب روش فقهی عمل کند و فتواهای خود را در جایگاهی اساسی تر، نیرومندتر و دقیق تر قرار دهد.

استاد حوزه علمیه قم در خصوص مصلحت به مثابه چارجوبی برای فهم استنباط نیز گفت: بی گمان هر فهم چه صاحب آن بخواهد و یا نخواهد در یک چارچوب و شاکله انجام می گیرد. اگر ذهنیتهایی کسی که دست به استنباط می زند ذهنت بی اعتنا و بی توجه به مصالح باشد فهم او در چارچوبی ناخودآگاه به جریان می افتد که نصوص را بدور از نگاه های تامین کننده مصالح در جامعه شکل می بخشد.

وی تأکید کرد: بنابراین فقیه لازم است سایه نگاه به مصلحت را بر روند شکل گیری فهم استنباطی خود تسلط ببخشد تا اگر فرصتی در جهت فهم بهتر نصوص از این رهگذر پدید می آید از دست نرود البته همه این نقش های سه گانه لازم است درمراکز و حوزه های علمیه مورد بحث دقیق قرار گیرد تا حدود و ابعاد هر یک شفافیت بیشتری پیدا نماید.

چهاردهمین کنفرانس توسعه علوم فقهی با حضور پژهشگرانی از کشورهای مختلف جهان به همت وزارت اوقاف و امور دینی در مسقط پایتخت عمان در حال برگزاری است.

احمد مبلغی همچنین در این کنفرانس مقاله ای با موضوع نظریه مصلحت در مذاهب اسلامی با نگاه به علت و مقصد را ارائه داد.

لینک کوتاه : https://www.kanoonsobhan.ir/?p=7501

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.